لجبازی در کودکان یک رفتار طبیعی و رایج است که در سنین مختلف، به خصوص بین 2 تا 4 سالگی، رخ میدهد. در این سنین، کودکان به دنبال استقلال و خودآگاهی هستند و میخواهند کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند. لجبازی میتواند راهی برای ابراز این خواستهها باشد.
علائم لجبازی در کودکان
- مقاومت در برابر خواستهها و دستورات: کودکان لجباز ممکن است از انجام کارهایی که از آنها خواسته میشود، حتی اگر ساده باشند، امتناع کنند.
- بحث و جدل: این کودکان ممکن است دائماً بحث و جدل کنند و بهانهتراشی کنند.
- گریه و جیغ زدن: گریه و جیغ زدن یکی از راههای رایج لجبازی در کودکان است، به خصوص زمانی که به خواستههایشان نرسند.
- لجبازی و خودخواهی: کودکان لجباز ممکن است فقط به خواستههای خود فکر کنند و به خواستهها و نیازهای دیگران توجهی نکنند.
- عصبانیت و پرخاشگری: لجبازی میتواند منجر به عصبانیت و پرخاشگری در کودک شود.
دلایل و عوامل خطر
- رشد و تکامل: لجبازی تا حدی به دلیل رشد و تکامل طبیعی مغز در کودک است. در این سنین، کودکان در حال یادگیری استقلال و خودآگاهی هستند و میخواهند کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند.
- توجه طلبی: لجبازی میتواند راهی برای جلب توجه والدین یا سایر بزرگسالان باشد.
- ناامیدی: کودکان ممکن است زمانی که احساس ناامیدی میکنند، لجبازی کنند.
- عدم وجود نظم و انضباط: اگر در خانه نظم و انضباطی وجود نداشته باشد، احتمال لجبازی در کودک بیشتر میشود.
ژنتیک: لجبازی تا حدی میتواند ژنتیکی باشد.
روشهای مدیریت لجبازی
حفظ آرامش: اولین قدم برای مدیریت لجبازی، حفظ آرامش خودتان است. اگر شما عصبانی شوید، کودک شما نیز عصبانیتر میشود و لجبازی او بیشتر میشود.
گوش دادن به حرفهای کودک: به حرفهای کودک خود گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید.
دادن حق انتخاب به کودک: به کودک خود حق انتخاب بدهید. به عنوان مثال، میتوانید به او دو لباس بدهید و اجازه دهید که یکی را انتخاب کند.
استفاده از قوانین و پاداشها: قوانین واضح و مشخصی برای کودک خود تعیین کنید و از پاداش برای تشویق رفتارهای خوب استفاده کنید.
صبر و حوصله: صبور باشید و به یاد داشته باشید که لجبازی یک رفتار طبیعی در کودکان است و با گذشت زمان و آموزش مناسب، از بین میرود.
در اینجا چند نکته دیگر برای مدیریت لجبازی در کودکان آورده شده است:
- از امر و نهیهای زیاد خودداری کنید.
- به جای تنبیه، از روشهای مثبت انضباطی مانند محرومیت از امتیازات استفاده کنید.
- برای کودک خود الگوی مناسبی باشید.
- در صورت نیاز، از متخصصان کمک بگیرید.
نکته: اگر لجبازی کودک شما شدید است و در زندگی روزمره او اختلال ایجاد میکند، حتماً به یک متخصص روانشناس کودک مراجعه کنید.