مراحل رشد گفتاری در کودکان. رشد گفتار سفری جذاب است که در چند سال اول زندگی کودک رخ می دهد. این یک فرآیند پیچیده است که شامل مغز، دستگاه صوتی و توانایی درک و استفاده از زبان است. در حالی که هر کودکی با سرعت خاص خود رشد می کند، مراحل کلی وجود دارد که اکثر کودکان از آن عبور می کنند:
1. پیش از گفتار (0-6 ماه): پایه ها گذاشته شده است
این مرحله اولیه بر اجزای سازنده گفتار و زبان تمرکز دارد. نوزادان برای بیان نیازهای اولیه مانند گرسنگی یا ناراحتی از گریه استفاده می کنند. به تدریج، این گریه ها به کوز، غرغر و تمشک متمایز می شوند. این صداها نوعی بازی صوتی و آزمایش هستند که برای کنترل تارهای صوتی و ماهیچه های دهان بسیار مهم هستند.
در حدود 2 تا 3 ماهگی، نوزادان در پاسخ به صداها و صداهای اطرافشان شروع به غر زدن و غر زدن می کنند. این یک تعامل اجتماعی است و ممکن است زمانی که با او صحبت میشود یا نگه داشته میشود، بیشتر غر بزنند. این مرحله همچنین شامل گوش دادن و توجه است. نوزادان مجذوب گفتار انسان می شوند، سر خود را به سمت صداها می چرخانند و صداهایی را که می شنوند تقلید می کنند.
بیشتر بخوانید : گفتاردرمانی اوتیسم
2. حرف زدن زودهنگام (6-12 ماه): آزمایش و تقلید
حرف زدن در این مرحله پیچیده تر می شود. نوزادان با ترکیبهای مختلف صامت و مصوت مانند «با-با»، «دا-دا» یا «گا-گا» آزمایش میکنند. این تکرار بازیگوش به آنها کمک می کند تا صداهای گفتاری را تمرین کنند و مهارت های حرکتی گفتاری خود را توسعه دهند.
تقلید نیز نقش کلیدی دارد. نوزادان شروع به تقلید صداهایی می کنند که می شنوند، به ویژه الگوهای لحنی گفتار بزرگسالان. آنها ممکن است با افزایش عطف در انتها، تقلید از یک سوال، یا با تاکید و کپی کردن نحوه بیان برخی از کلمات توسط بزرگسالان، حرف بزنند.
3. اولین کلمات و ژست ها (12-18 ماه): ارتباطات شروع می شود
این مرحله هیجان انگیز نشان دهنده ظهور اولین کلمات کودک است، معمولاً در حدود 12 ماهگی. اینها معمولاً اسامی ساده برای اشیاء یا افراد آشنا هستند، مانند “ماما”، “دادا” یا “بای خداحافظ”. با این حال، درک اغلب قبل از صحبت کردن است. نوزادان ممکن است بیشتر از آنچه که می توانند بگویند کلمات را بفهمند.
ژست ها شرکای مهمی برای گفتار می شوند. اشاره کردن، رسیدن و دادن اشیا ابزارهای ارتباطی قدرتمندی در این مرحله هستند. کودکان ممکن است حرکات و کلمات تکی را برای بیان خود ترکیب کنند، مانند اشاره کردن به فنجان و گفتن “دا-دا” برای “نوشیدن”.
بیشتر بخوانید : کلینیک گفتاردرمانی
4. انفجار کلمه (18-24 ماه): قرار دادن کلمات در کنار هم
این دوره به درستی “انفجار کلمات” نامیده می شود زیرا کودکان به سرعت کلمات جدید را یاد می گیرند و با سرعتی خیره کننده به واژگان خود اضافه می کنند. آنها ممکن است هر هفته چندین کلمه جدید یاد بگیرند. این واژگان جدید به آنها اجازه می دهد تا خود را واضح تر بیان کنند و فراتر از کلمات تک حرکت کنند.
عبارات دو کلمه ای مانند “آبمیوه بیشتر”، “پارک کن” یا “بدون کوکی” تبدیل به هنجار می شوند. این عبارات اولیه اغلب بر نیازها و خواسته های اساسی تمرکز دارند. کودکان شروع به درک سوالات ساده می کنند و ممکن است با پاسخ های کوتاه پاسخ دهند.
5. گفتار تلگرافیک و جملات اولیه (2-3 سال): Building Grammar
گفتار تلگرافیک، مرحله ای که در آن کودکان کلمات محتوایی (اسم، افعال، صفت) را بدون استفاده از کلمات کاربردی (مقالات، حروف اضافه) کنار هم می چینند، در حدود 2 سالگی ظاهر می شود. جملاتی مانند “من کوکی می خواهم” یا “ماشین سریع برو” رایج است.
در حالی که ممکن است گرامر کم به نظر برسد، این مرحله مهمی در توسعه زبان است. کودکان در حال یادگیری قوانین اساسی جمله سازی و ترتیب کلمات هستند. آنها همچنین شروع به استفاده از ضمایری مانند “من”، “تو” و “من” کرده اند.
6. توسعه گرامر و مکالمه (3-5 سال): قدرت داستان سرایی
این مرحله از مراحل رشد گفتاری در کودکان شاهد افزایش چشمگیر واژگان و پیچیدگی جمله است. کودکان شروع به استفاده از ساختارهای دستوری پیچیده تر، از جمله جمع، افعال زمان گذشته و مقالات می کنند. جملات طولانی تر و توصیفی تر می شوند و کودکان از حروف ربط مانند “و” یا “اما” برای ارتباط دادن ایده ها استفاده می کنند.
داستان سرایی به یک ویژگی برجسته تبدیل می شود. کودکان عاشق خلق روایت هستند، اغلب تجربیات خود یا داستان های مورد علاقه خود را در بر می گیرند. آنها بیشتر درگیر گفتگو، پرسیدن سوال، نوبت گرفتن و شروع موضوعات می شوند.
7. اصلاح مهارت های گفتار و زبان (5-7 سال): به سوی روانی
تا سن 5 سالگی، بیشتر کودکان دایره لغاتی در حدود 2500 کلمه دارند. گفتار آنها روان تر می شود، با تردید کمتر و تلفظ واضح تر. آنها در استفاده از زبان برای توضیح افکار، احساسات و تجربیات خود بهتر هستند.
مهارتهای روایی همچنان در حال رشد هستند و کودکان میتوانند داستانهای طولانیتر و دقیقتری بگویند. آنها می توانند دستورالعمل های پیچیده را دنبال کنند و داستان هایی با شخصیت ها و خطوط داستانی متعدد را درک کنند. توانایی آنها در استفاده از طنز، طعنه و زبان مجازی نیز نمایان می شود.