رفتاردرمانی برای بیش فعالی

رفتاردرمانی برای بیش فعالی به عنوان یک راهکار موثر در مدیریت علائم این اختلال شایع شناخته می شود. بیش فعالی که اغلب با حرکت بیش از حد، تکانشگری و مشکل در حفظ توجه مشخص می شود، می تواند هم برای افراد و هم برای اطرافیانشان چالش برانگیز باشد. چه کودکان و چه بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد، بیش فعالی اغلب در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند، کارهای ساده ای مانند نشستن، تمرکز روی کار یا انجام دستورالعمل ها را دشوار می کند. اگرچه بیش فعالی اغلب با ADHD (اختلال بیش فعالی کمبود توجه) همراه است، اما می تواند به طور مستقل نیز وجود داشته باشد. صرف نظر از علت، رفتاردرمانی به یک گزینه درمانی بسیار موثر و توصیه شده برای مدیریت رفتار بیش فعالی تبدیل شده است.

بیش فعالی با سطوح بالای انرژی، بی قراری، تکانشگری و مشکلات در تمرکز تعریف می شود. برای بسیاری، این به صورت ناتوانی در نشستن، صحبت بیش از حد، وقفه های مکرر در طول مکالمه و عدم کنترل تکانه عمومی ظاهر می شود. هم در کودکان و هم در بزرگسالان، بیش فعالی می تواند منجر به مشکلاتی در محیط های آموزشی، اجتماعی و حرفه ای شود. در حالی که برخی از افراد ممکن است در نهایت بیش فعالی خود را افزایش دهند، برخی دیگر به مداخلات خاصی برای کمک به مدیریت رفتار خود نیاز دارند.

رفتاردرمانی برای بیش فعالی

بر خلاف داروها که اغلب برای مدیریت علائم بیش فعالی تجویز می شوند، رفتار درمانی به ریشه خود رفتار می پردازد. این یک رویکرد ساختاریافته است که بر اصلاح نحوه عملکرد افراد در پاسخ به محرک‌های خاص تمرکز دارد و به آنها کمک می‌کند تا بر اعمال خود کنترل داشته باشند. برای افرادی که بیش فعالی دارند، این می تواند به معنای تفاوت بین هرج و مرج و آرامش، بین روابط مختل شده و تعاملات اجتماعی موفق باشد.

رفتاردرمانی برای بیش فعالی نیز برای افرادی که مبتلا به ADHD تشخیص داده شده اند بسیار مهم است. با توجه به اینکه بیش فعالی یکی از علائم اولیه ADHD است، رفتار درمانی اغلب در برنامه های درمانی گسترده تر ADHD گنجانده می شود. این به افراد اجازه می دهد تا رفتارهای جدید را بیاموزند و اتخاذ کنند و توانایی آنها را برای عملکرد در زندگی روزمره بهبود بخشد.

رفتاردرمانی نوعی روان درمانی است که هدف آن تغییر رفتارهای منفی یا مخرب از طریق شناسایی افکار و موقعیت هایی است که آنها را تحریک می کند. اغلب شامل همکاری نزدیک با یک درمانگر برای تمرین رفتارهای جدید در سناریوهای زندگی واقعی است. انواع مختلفی از رفتاردرمانی وجود دارد، اما هدف مشترک همه آنها کمک به افراد برای توسعه مهارت‌هایی برای کنترل اعمالشان است، به‌ویژه در هنگام مواجهه با موقعیت‌های چالش برانگیز.

رفتاردرمانی به ویژه برای بیش فعالی خوب عمل می کند زیرا رفتارهایی را که اغلب مخرب هستند هدف قرار می دهد. به افراد می آموزد که محرک هایی را که منجر به تکانشگری یا بی قراری می شوند شناسایی کنند و راهبردهایی برای پاسخ مناسب تر ارائه می دهد. با ارائه این ابزارها، رفتار درمانی افراد را قادر می‌سازد تا خودتنظیمی کنند و از شدت و دفعات اپیزودهای بیش فعالی کاسته شود. علاوه بر این، یک جایگزین غیرپزشکی برای کسانی که ممکن است بخواهند از دارو اجتناب کنند یا متوجه می شوند که دارو به تنهایی کافی نیست، ارائه می دهد.

انواع تکینک های رفتاردرمانی برای بیش فعالی

درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری (CBT) یکی از شناخته شده ترین انواع رفتار درمانی است. بر ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارها تمرکز دارد. برای افراد مبتلا به بیش فعالی، CBT می تواند به آنها کمک کند تا الگوهای فکری را شناسایی کنند که به رفتارهای تکانشی یا بیش فعالی کمک می کند و یاد بگیرند که این الگوها را تغییر دهند. این نوع درمان هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مفید است و اغلب برای کمک به مدیریت علائم ADHD استفاده می شود.

تحلیل رفتار کاربردی (ABA)
تجزیه و تحلیل رفتار کاربردی (ABA) معمولاً برای کودکان، به ویژه آنهایی که دارای اختلالات رشدی هستند، استفاده می شود، اما می تواند در درمان بیش فعالی نیز موثر باشد. ABA بر تقویت رفتارهای مثبت از طریق پاداش و دلسرد کردن رفتارهای منفی از طریق حذف پاداش تمرکز دارد. برای افراد بیش فعال، ABA می تواند به آنها کمک کند تا با پاداش دادن به رفتارهای دلخواه، مانند نشستن یا پیروی از دستورالعمل ها، اقدامات متمرکز، آرام و عمدی بیشتری انجام دهند.

آموزش والدین در رفتار درمانی
آموزش والدین یکی از اجزای کلیدی بسیاری از برنامه های رفتار درمانی است، به ویژه برای کودکان مبتلا به بیش فعالی. به والدین آموزش داده می شود که چگونه تکنیک های رفتاری را در خانه اجرا کنند و آنچه را که فرزندانشان در طول جلسات درمانی می آموزند تقویت کنند. این می‌تواند شامل راه‌اندازی سیستم‌های پاداش، ایجاد روال‌های ثابت یا اعمال پیامدهایی برای رفتار مخرب باشد. مشارکت والدین تضمین می‌کند که پیشرفت در طول درمان به زندگی روزمره گسترش می‌یابد.

فواید رفتار درمانی برای بیش فعالی

مدیریت طولانی مدت رفتار بیش فعال
یکی از مهمترین مزایای رفتار درمانی تاثیر طولانی مدت آن است. برخلاف دارو، که پس از پایان نسخه، کار خود را متوقف می‌کند، مهارت‌هایی که از طریق درمان آموخته می‌شوند می‌توانند در طول زندگی برای افراد مفید باشند. با تمرین مداوم، افراد می توانند بر تمایلات بیش فعالی خود کنترل داشته باشند و این استراتژی ها را در طیف وسیعی از تنظیمات به کار گیرند.

بهبود عملکرد تحصیلی
کودکان مبتلا به بیش فعالی اغلب در مدرسه به دلیل ناتوانی در تمرکز یا نشستن طولانی مدت با مشکل مواجه می شوند. رفتار درمانی به بهبود توجه و کاهش تکانشگری کمک می کند و به دانش آموزان اجازه می دهد تا به طور مؤثرتری با مواد آموزشی خود درگیر شوند. با گذشت زمان، این می تواند منجر به عملکرد تحصیلی بهتر و موفقیت بیشتر در کلاس شود.

روابط اجتماعی بهتر
بیش فعالی می‌تواند در موقعیت‌های اجتماعی تنش ایجاد کند، زیرا ممکن است افراد بی‌معنی به‌نظر بی‌معنی، مخل یا بی‌ادب باشند. رفتار درمانی به افراد می آموزد که چگونه تکانه های بیش فعالی خود را در محیط های اجتماعی مدیریت کنند و توانایی آنها را برای حفظ دوستی ها و تعامل مثبت با دیگران بهبود بخشند.