بازی درمانی یکی از روشهای مؤثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است. بطور کلی بازی نقش مؤثری در رشد کودک دارد و در خلال بازی می‌توان به بسیاری از ویژگیها ، مسائل و رشد کودک پی برد. بازیهای کودکان مختلف و نوع ویژگیهایی که از خود ظاهر می‌سازند تفاوتهایی با یکدیگر دارند. هر چند نوع بازیها در گروههای سنی و بچه‌های گروه سنی مشترکاتی دارد، اما نوع شرکت کودک در بازی اهمیت ویژه دارد. بازی درمانگر در واقع از موقعیت بازی برای ایجاد ارتباط با کودک استفاده می‌کند و تلاش می‌کند به تخلیه هیجانی او و حل و فصل مشکلات او در زندگی عادی‌اش بپردازد. ویرجبینا و اسلاین از بازی درمانگران مطرح در این زمینه هستند.
محیط بازی‌درمانی باید ثابت و همیشگی باشد. این محیط معمولاً یک محدوده بسته، مانند یک اتاق مخصوص است که از نظر روشنایی و دما در موقعیتی مناسب از ساختمان قرار گرفته باشد.
کودکان باید فقط در همین محدوده به بازی بپردازند و اجازه خارج کردن هیچ‌یک از اسباب‌بازی‌ها از اتاق را نداشته باشند.
در هر جلسه درمان، مجموعه‌ای از اسباب‌بازی‌ها از پیش تهیه و در نظر گرفته می‌شود. این اسباب‌بازی‌ها غالباً شامل موارد زیر هستند:
این وسایل در اختیار کودکان قرار می‌گیرند و به آن‌ها گفته می‌شود:
«هر بازی که دوست داری انجام بده.»
کودکان روحیات و ویژگی‌های متفاوتی دارند و با توجه به شرایط خود، بازیهای گوناگونی را تجربه می‌کنند. عواملی که در انتخاب نوع بازی کودکان نقش دارند عبارتند از:
بر همین اساس، بازیها به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
این دسته از بازیها قدیمی‌ترین نوع بازیها هستند و به ابزار یا وسایل ویژه‌ای نیاز دارند.
ویژگیها:
در این نوع بازی، کودک نقش‌هایی را تقلید می‌کند که آن‌ها را باور دارد.
در این نوع بازی، کودک علاوه بر تقلید رفتار بزرگ‌ترها، از لباس‌ها و وسایل واقعی آن‌ها نیز استفاده می‌کند.
مثال‌ها:
زمانی که کودک امکان دسترسی به ابزار و وسایل واقعی مورد نیازش را ندارد، با استفاده از وسایل نمادین، نیازها و آرزوهایش را بیان می‌کند.
مثال:
این نوع بازیها از بهترین شیوه‌های بازی‌درمانی محسوب می‌شوند.
مهم‌ترین ابزار آموزش کودک، استفاده از وسایل بازی مناسب است.
مثال‌ها:
فواید:
🔸 نکته مهم: در این نوع بازی، کنترل و مسیر بازی باید بر عهده کودک باشد.
در این نوع بازی، کودک با خلق کردن، عقاید و احساسات خود را ابراز می‌کند.
نمونه‌ها: