افت شنوایی یا کاهش شنوایی یک بیماری شایع است که افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد. این می تواند از ملایم، جایی که ممکن است برخی از صداهای ملایم تر را از دست بدهید، تا شدید، جایی که حتی برای شنیدن صداهای بلند دچار مشکل می شوید، متغیر باشد. این می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی فرد برای برقراری ارتباط، اجتماعی شدن و مشارکت در زندگی روزمره تأثیر بگذارد.
برای درک کم شنوایی، اجازه دهید ببینیم صدا چگونه پردازش می شود:
- امواج صوتی وارد می شوند: امواج صوتی از طریق هوا عبور کرده و وارد کانال گوش خارجی می شوند.
- ارتعاش پرده گوش: این امواج پرده گوش را که یک غشای نازک در انتهای کانال است، به ارتعاش در می آورند.
چکشی، سندانی و رکابی: ارتعاشات از طریق سه استخوان کوچک در گوش میانی عبور می کنند: چکش، سندان و رکاب. این استخوان ها ارتعاشات را تقویت می کنند. - حلزون و سلول های مو: ارتعاشات تقویت شده به حلزون، ساختار حلزونی شکل پر از سلول های مویی مایع و ریز می رسد.
- سیگنال الکتریکی: ارتعاشات باعث خم شدن سلول های مو می شود و امواج صوتی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند.
- عصب شنوایی: سیگنال های الکتریکی در طول عصب شنوایی به مغز می رسد.
- تفسیر مغز: مغز این سیگنال ها را به عنوان صدا تفسیر می کند و به ما امکان می دهد زیر و بم، صداها و تن های مختلف را درک کنیم.
انواع و علل افت شنوایی
بسته به علت و محل آسیب در سیستم شنوایی، کم شنوایی را می توان از چند طریق طبقه بندی کرد. در اینجا تفکیک انواع اصلی آورده شده است:
از دست دادن شنوایی هدایتی: این اتفاق زمانی رخ می دهد که انسداد یا مشکلی در گوش خارجی یا میانی وجود داشته باشد که از رسیدن امواج صوتی به گوش داخلی جلوگیری می کند. علل می تواند شامل تجمع جرم گوش، عفونت گوش میانی یا سوراخ شدن پرده گوش باشد.
افت شنوایی حسی عصبی: این شایع ترین نوع است که بر گوش داخلی یا عصب شنوایی تأثیر می گذارد. آسیب به سلول های مو یا خود عصب مانع از تبدیل امواج صوتی به سیگنال های الکتریکی می شود. این می تواند ناشی از افزایش سن (پیس بیکوزیس)، قرار گرفتن در معرض سر و صدا، ژنتیک، برخی داروها یا آسیب های سر باشد.
کم شنوایی مختلط: ترکیبی از کم شنوایی انتقالی و حسی عصبی است.
همچنین بر اساس شدت کم شنوایی طبقه بندی هایی وجود دارد:
- خفیف: مشکل در شنیدن صداهای ضعیف یا درک گفتار در محیط های پر سر و صدا.
- متوسط: مشکل در پیگیری مکالمات، به ویژه در گروه.
- شدید: مشکل در شنیدن بیشتر گفتار بدون تقویت.
- عمیق: مشکل در درک بیشتر صداها بدون دستگاه های خاص.
تاثیر کم شنوایی بر ارتباطات
افت شنوایی می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی فرد برای برقراری ارتباط موثر تأثیر بگذارد. در اینجا به این صورت است:
- مشکل در درک گفتار: از دست دادن بخش هایی از مکالمات، به ویژه در محیط های پر سر و صدا، می تواند منجر به سوء تفاهم و ناامیدی شود.
- انزوای اجتماعی: مشکل در حفظ مکالمات می تواند منجر به کناره گیری اجتماعی و احساس انزوا شود.
- چالش های آموزشی: کودکان مبتلا به کم شنوایی ممکن است برای پیگیری درس ها یا شرکت در بحث های کلاسی مشکل داشته باشند.
- تأثیر بر روابط: مشکلات ارتباطی می تواند روابط با خانواده، دوستان و همکاران را تحت فشار قرار دهد.
گفتار درمانی در افت شنوایی
گفتاردرمانی نقش مهمی در کمک به افراد مبتلا به کم شنوایی برای بهبود مهارت های ارتباطی خود ایفا می کند. در اینجا به این صورت است:
آموزش شنوایی: درمانگران روی آموزش مغز برای تفسیر و پردازش بهتر صداها کار می کنند. این می تواند شامل تمرین های گوش دادن با صداهای تقویت شده یا فرکانس های خاص باشد.
وضوح گفتار: گفتاردرمانگران می توانند به افراد کمک کنند تا بیان و تلفظ خود را بهبود بخشند تا گفتار خود را واضح تر و قابل درک تر کنند.
بادگیری: یادگیری تفسیر نشانه های بصری مانند حرکات لب و حالات صورت می تواند به طور قابل توجهی درک گفتار را افزایش دهد.
راهبردهای ارتباطی: درمانگران راهبردهایی مانند درخواست توضیح، بیان مجدد سؤالات یا جستجوی محیط های آرام تر برای بهبود اثربخشی ارتباط را آموزش می دهند.
رشد زبان: برای کودکان کم شنوایی، گفتار درمانی بر رشد زبان تمرکز دارد تا اطمینان حاصل شود که آنها به پتانسیل کامل خود دست می یابند. این ممکن است شامل استفاده از زبان اشاره یا سایر روش‌های ارتباطی در کنار زبان گفتاری باشد.
توسعه مهارت‌های اجتماعی: درمانگران می‌توانند به افراد کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی را برای عبور از چالش‌های ارتباطی و ایجاد روابط قوی‌تر توسعه دهند.
