اختلال طیف اتیسم که به طور عامیانه به آن اوتیسم یا درخودماندگی می‌گویند، یک اختلال عصبی رشدی است که با وجود مشکلات جدی در تعاملات اجتماعی، و ارتباطات کلامی و غیرکلامی و وجود رفتارهای تکراری و علایق محدود در فرد می‌باشد.
- اتیسم یک بیماری نیست، بلکه یک اختلال رشدی است.
- افراد مبتلا به اتیسم هوش طبیعی دارند.
- اتیسم قابل درمان نیست، اما با درمان مناسب می توان علائم آن را بهبود بخشید.
- افراد مبتلا به اوتیسم می توانند زندگی مستقل و پرباری داشته باشند.
علائم و نشانه های اوتیسم
مشکلات در تعاملات اجتماعی:
- عدم تمایل به برقراری ارتباط چشمی
- عدم تمایل به بازی با هم سن و سالان
- مشکل در درک احساسات دیگران
- مشکل در برقراری و حفظ روابط
- عدم درک نشانه های اجتماعی
مشکلات در ارتباطات کلامی و غیرکلامی:
- تاخیر در صحبت کردن
- تکرار کلمات یا جملات
- مشکل در درک زبان گفتاری
- عدم استفاده از زبان بدن
- مشکل در درک لحن و طعنه
رفتارهای تکراری:
- حرکات تکراری (دست زدن، پریدن)
- دلبستگی به اشیاء خاص
- مقاومت در برابر تغییر
- انجام فعالیت ها به روال خاص
علایق محدود:
- تمرکز شدید بر یک موضوع خاص
- عدم علاقه به فعالیت های دیگر
- بازی با اشیاء به روشی غیرمعمول
شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد مبتلا به اوتیسم به طور کامل مستقل هستند و می توانند شغل و زندگی مستقلی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر به مراقبت دائمی نیاز دارند.
علت اوتیسم هنوز به طور کامل مشخص نیست. تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو در بروز این اختلال نقش دارند.
روشهای درمان اختلال طیف اتیسم
اگرچه هیچ “درمان” قطعی برای اوتیسم وجود ندارد، اما طیف وسیعی از روشهای درمانی برای کمک به افراد مبتلا به اوتیسم در دسترس است.
اهداف کلی درمان اتیسم:
بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی:
- افزایش توانایی برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی
- بهبود درک و پاسخ به احساسات دیگران
- ارتقای مهارت‌های اجتماعی و تعامل با دیگران
کاهش رفتارهای چالش‌برانگیز:
- مدیریت و کنترل رفتارهای تکراری و نامناسب
- افزایش مهارت‌های خودتنظیمی
تقویت مهارت‌های زندگی:
- ارتقای استقلال و خودکفایی
- آموزش مهارت‌های لازم برای زندگی روزمره
بهبود کیفیت زندگی:
- افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس
- ایجاد فرصت‌های برابر برای آموزش، اشتغال و زندگی اجتماعی
روشهای درمانی اتیسم:
تحلیل رفتار کاربردی (ABA): این روش درمانی بر تقویت رفتارهای مثبت و جایگزینی رفتارهای نامناسب تمرکز دارد. ABA یکی از رایج‌ترین و موثرترین روشهای درمانی برای اتیسم است.
گفتاردرمانی: این روش درمانی به منظور ارتقای مهارت‌های کلامی و غیرکلامی، مانند درک زبان، تولید گفتار و مهارت‌های اجتماعی-ارتباطی ارائه میشود.
کاردرمانی: این روش درمانی به منظور بهبود مهارت‌های حرکتی، هماهنگی و تعادل، و همچنین مهارت‌های پردازش حسی ارائه میشود.
دارودرمانی: داروها می‌توانند برای درمان برخی از علائم اتیسم، مانند اضطراب، افسردگی، بیش فعالی و نقص توجه تجویز شوند.
درمان‌های مکمل و جایگزین: برخی از افراد از روشهای درمانی مانند رژیم غذایی خاص، مکمل‌های غذایی، موسیقی‌درمانی، هنر درمانی و یوگا برای کمک به فرزندشان استفاده می‌کنند.
نکات مهم در انتخاب روشهای درمانی:
هیچ روشی برای همه افراد مبتلا به اوتیسم مناسب نیست. انتخاب روشهای درمانی باید بر اساس نیازها و علائم هر فرد انجام شود.
مداخله زودهنگام بسیار مهم است. هرچه درمان زودتر شروع شود، احتمال بهبودی بیشتر خواهد بود.
