اختلالات یادگیری در دانش آموزان نوعی اختلال عصبی رشدی است که بر توانایی فرد برای یادگیری و استفاده مؤثر از برخی مهارت ها تأثیر می گذارد. این اختلالات معمولاً در مشکلات مربوط به خواندن، نوشتن، ریاضیات و سایر زمینه های تحصیلی ظاهر می شوند.
اختلالات یادگیری در دانش آموزان نتیجه ناتوانی های ذهنی، عدم تلاش یا آموزش ضعیف نیست، بلکه بیشتر به دلیل تفاوت در نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز است. تخمین زده می شود که حدود 5 تا 15 درصد از جمعیت دارای اختلال یادگیری هستند که پسران بیشتر از دختران به این اختلال مبتلا می شوند.
انواع مختلفی از اختلالات یادگیری وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و چالش های خاص خود را دارند. برخی از رایج ترین انواع عبارتند از:
نارساخوانی: نارساخوانی یک اختلال خواندن است که بر توانایی فرد در تشخیص دقیق و روان کلمات تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به نارساخوانی ممکن است در آگاهی واج شناختی، رمزگشایی کلمات و درک معنای آنچه می خوانند مشکل داشته باشند. این می تواند منجر به چالش هایی در درک مطلب، املا و نوشتن شود. اعتقاد بر این است که نارساخوانی به دلیل تفاوت در نحوه پردازش زبان توسط مغز ایجاد می شود و ممکن است یک جزء ژنتیکی داشته باشد.
دیسگرافی: دیسگرافیا یک اختلال نوشتاری است که بر توانایی فرد در نوشتن خوانا و منسجم تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به دیسگرافی ممکن است با دست خط، املا و سازماندهی افکار خود روی کاغذ مشکل داشته باشند. این می تواند بیان موثر خود از طریق نوشتن را برای آنها دشوار کند. اعتقاد بر این است که دیسگرافی به مشکلات مهارت های حرکتی و آگاهی فضایی مربوط می شود.
دیسکالکولیا: دیسکالکولیا یک اختلال ریاضی است که بر توانایی فرد در درک و دستکاری اعداد تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به دیسکالولیا ممکن است در عملیات های ریاضی اساسی مانند جمع، تفریق، ضرب و تقسیم مشکل داشته باشند. این می تواند منجر به چالش هایی در درک مفاهیم ریاضی، حل مسائل ریاضی و به خاطر سپردن حقایق ریاضی شود. اعتقاد بر این است که دیسکولیا به مشکلاتی در پردازش اطلاعات عددی و استدلال فضایی مربوط می شود.
اختلال پردازش شنوایی: اختلال پردازش شنوایی وضعیتی است که بر توانایی فرد در پردازش و تفسیر اطلاعات شنیداری تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی ممکن است در تشخیص صداها، پیروی از دستورالعمل ها و درک زبان گفتاری مشکل داشته باشند. این می تواند شرکت در گفتگوها، پیگیری سخنرانی ها و درک اطلاعات شنیداری را برای آنها چالش برانگیز کند. اعتقاد بر این است که اختلال پردازش شنوایی به تفاوت در نحوه پردازش سیگنال های شنیداری توسط مغز مربوط می شود.
اختلال پردازش بینایی: اختلال پردازش بینایی وضعیتی است که بر توانایی فرد در تفسیر و درک اطلاعات بصری تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به اختلال پردازش بینایی ممکن است در مهارت های دیداری-فضایی، مهارت های دیداری-حرکتی و حافظه دیداری مشکل داشته باشند. این میتواند منجر به چالشهایی در تشخیص اشکال، حروف و اعداد و همچنین پیمایش در محیطهای بصری پیچیده شود. اعتقاد بر این است که اختلال پردازش بینایی به تفاوت در نحوه پردازش اطلاعات بصری توسط مغز مربوط می شود.
اختلالات یادگیری می تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت تحصیلی، اجتماعی و عاطفی فرد داشته باشد. دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است ناامیدی، عزت نفس پایین و اضطراب مربوط به مشکلات خود را در مدرسه تجربه کنند. همچنین ممکن است در دوست یابی، شرکت در فعالیت های فوق برنامه و دستیابی به پتانسیل کامل خود با چالش هایی روبرو شوند. برای مربیان، والدین و متخصصان مهم است که علائم اختلالات یادگیری را بشناسند و حمایت و تسهیلات مناسب برای کمک به موفقیت دانش آموزان ارائه دهند.
تشخیص اختلال یادگیری معمولاً شامل یک ارزیابی جامع است که توسط تیمی از متخصصان از جمله روانشناسان، مربیان و سایر متخصصان انجام می شود. ارزیابی ممکن است شامل ارزیابی توانایی های شناختی، مهارت های تحصیلی و سایر زمینه های مربوط به عملکرد باشد. هدف ارزشیابی تعیین ماهیت و شدت اختلال یادگیری و ایجاد یک برنامه مداخله شخصی برای رفع نیازهای دانش آموز است.
مداخلات برای اختلالات یادگیری ممکن است شامل ترکیبی از راهبردهای آموزشی، مداخلات درمانی و تسهیلات باشد. برخی از مداخلات رایج عبارتند از:
خدمات آموزش ویژه: دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است واجد شرایط دریافت خدمات آموزش ویژه تحت قانون آموزش افراد دارای معلولیت باشند. خدمات آموزش ویژه ممکن است شامل زمان اضافی در آزمون ها، صندلی ترجیحی، تکالیف اصلاح شده و آموزش های تخصصی در زمینه های مورد نیاز باشد.
اصلاح: اصلاح به مداخلات هدفمند با هدف بهبود مهارت های خاص تحت تأثیر اختلال یادگیری اشاره دارد. به عنوان مثال، دانش آموز مبتلا به نارساخوانی ممکن است از یک برنامه سوادآموزی ساختاریافته بهره مند شود که بر روی صدا، رمزگشایی و درک مطلب تمرکز دارد. دانش آموزی که دچار اختلال حسابی است ممکن است از یک برنامه مداخله ریاضی بهره مند شود که تمرین بیشتری را با مفاهیم و استراتژی های اساسی ریاضی ارائه می دهد.
فناوری کمکی: ابزارهای فناوری کمکی میتوانند از دانشآموزان مبتلا به اختلالات یادگیری در دسترسی و تولید اطلاعات نوشتاری یا شفاهی پشتیبانی کنند. برای مثال، نرمافزار تبدیل متن به گفتار میتواند به دانشآموزان مبتلا به نارساخوانی کمک کند تا به متن نوشتاری گوش دهند، در حالی که نرمافزار گفتار به متن میتواند به دانشآموزان مبتلا به نارسا نویسی کمک کند تا به جای نوشتن با دست، افکار خود را دیکته کنند. سایر ابزارهای فناوری کمکی ممکن است شامل ماشین حساب، سازماندهنده گرافیکی و کتابهای صوتی باشد.
مداخلات رفتاری: مداخلات رفتاری میتواند به دانشآموزان مبتلا به اختلالات یادگیری کمک کند تا مهارتهای خودتنظیمی، مهارتهای عملکرد اجرایی و راهبردهای مقابلهای برای مدیریت استرس و ناامیدی را توسعه دهند. این مداخلات ممکن است شامل آموزش مهارت های اجتماعی، درمان شناختی-رفتاری و شیوه های ذهن آگاهی باشد.