اختلال تعادل در بیماران پارکینسون یکی از عوارض شایعی است که بسیاری از بیماران تجربه می کنند و می تواند در زندگی روزمره چالش های زیادی را به همراه داشته باشد.
بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که در درجه اول بر سیستم حرکتی تأثیر می گذارد و منجر به علائمی مانند لرزش، سفتی، برادی کینزی و بی ثباتی وضعیتی می شود. با این حال، مشکلات تعادلی نیز یکی از علائم غیر حرکتی شایع و ناتوان کننده بیماری پارکینسون است که تا 80 درصد بیماران را تحت تاثیر قرار می دهد.
دلایل اختلال تعادل در بیماران پارکینسون
اختلالات تعادل در بیماری پارکینسون را می توان به عوامل مختلفی نسبت داد، از جمله:
کمبود دوپامین: دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که نقش مهمی در کنترل و هماهنگی حرکت ایفا می کند. در بیماری پارکینسون، از دست دادن نورون‌های تولیدکننده دوپامین در جسم سیاه منجر به کمبود دوپامین در گانگلیون‌های پایه میشود که عملکرد طبیعی سیستم حرکتی را مختل می‌کند و به مشکلات تعادل کمک می‌کند.
اختلال در یکپارچگی حسی: تعادل بر ادغام اطلاعات حسی از سیستم دهلیزی (گوش داخلی)، حس عمقی (گیرنده های حسی در عضلات و مفاصل) و بینایی متکی است. در بیماری پارکینسون، ممکن است نقصی در پردازش و یکپارچه سازی اطلاعات حسی وجود داشته باشد که منجر به اختلال در تعادل و جهت گیری فضایی شود.
بی ثباتی وضعیتی: بی ثباتی وضعیتی به دشواری در حفظ وضعیت ایستاده اشاره دارد و یکی از ویژگی های رایج بیماری پارکینسون است. این می تواند توسط ترکیبی از عوامل ایجاد شود، از جمله:
- سفتی و برادی‌کینزی، که می‌تواند تنظیم سریع وضعیت بدن را دشوار کند
- اختلال در یکپارچگی حسی، که می تواند بر توانایی بدن در حس کردن و پاسخ به تغییرات در موقعیت تأثیر بگذارد
- کاهش قدرت و انعطاف عضلانی، که می تواند به بی ثباتی کمک کنداختلالات شناختی، مانند نقص در توجه و عملکرد اجرایی، که
- می تواند بر توانایی برنامه ریزی و اجرای حرکات لازم برای تعادل تأثیر بگذارد.
سایر دلایل
یخ زدن راه رفتن: یخ زدن راه رفتن یک ناتوانی ناگهانی و موقت در حرکت یا برداشتن قدم است که می تواند به طور قابل توجهی بر تعادل و تحرک در بیماران پارکینسونی تأثیر بگذارد. تصور می شود که به دلیل ترکیبی از عوامل حرکتی و شناختی ایجاد می شود، از جمله:
- اختلال در عملکرد گانگلیون های پایه، که شروع و اجرای طبیعی حرکت را مختل می کند.
- نقص در توجه و عملکرد اجرایی، که می تواند بر توانایی برنامه ریزی و اجرای حرکات لازم برای راه رفتن تأثیر بگذارد
- اضطراب و ترس از افتادن، که می تواند دوره های یخ زدگی را تشدید کند
اختلالات تعادل در بیماری پارکینسون می تواند تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی داشته باشد و منجر به افزایش خطر سقوط، کاهش تحرک، انزوای اجتماعی و افسردگی شود. بنابراین، برای متخصصان این حوزه مهم است که مشکلات تعادلی در بیماران پارکینسونی را از طریق ترکیبی از داروها، کاردرمانی ، فیزیوتراپی و سایر مداخلات برای بهبود تعادل و کاهش خطر افتادن تشخیص دهند.
درمان اختلال تعادل در بیماران پارکینسون
توانبخشی تعادلی
ورزش هایی برای بهبود عملکرد تعادلی و کاهش سرگیجه
تمرینات هماهنگی سر و چشم
تمرین تعادلی با تحریک بینایی و وستیبولار
آموزش حس عمقی
تمریناتی برای افزایش آگاهی بدن و جهت گیری فضایی
تمرین تعادل روی سطوح ناپایدار
تمرینات تغییر وزن
آموزش راه رفتن
تجزیه و تحلیل الگوهای راه رفتن و اصلاح ناهنجاری ها
آموزش دو کاره (مثلاً راه رفتن در حین صحبت کردن)
استفاده از وسایل کمکی (مانند عصا، واکر)
تقویت هسته
ورزش هایی برای تقویت عضلات شکم و پشت
ثبات و تعادل وضعیتی را بهبود می بخشد
مدیریت دارو
داروهایی مانند آگونیست های دوپامین و لوودوپا می توانند عملکرد حرکتی و تعادل را بهبود بخشند
همکاری با متخصص مغز و اعصاب برای بهینه سازی رژیم های دارویی ضروری است
